Avropa İttifaqı rəsmiləri “Aİ Süni İntellekt Aktı” (AB AI Aktı) kimi tanınan tənzimləmə ilə bağlı 36 saatlıq marafon danışıqlarından sonra razılığa gəliblər. Bu barədə İnterpress.az xarici mediaya istinadən xəbər verir.
Qanun 2024-cü ildə keçiriləcək səsvermədən sonra 2025-ci ildə qüvvəyə minəcək. Bir çox tətbiq nəzarətə tabe olacaq.Süni intellekt bəlkə də son illərin ən maraqlı inkişaflarından biri olub. Onun səhiyyə, maliyyə, nəqliyyat və daxili işlər də daxil olmaqla geniş sektorlara müxtəlif iqtisadi və sosial faydalar gətirəcəyi gözlənilir. Bəşəriyyətin tərəqqisi səhiyyə, xidmət göstərilməsinin təkmilləşdirilməsi, enerji istehlakının idarə edilməsi və ictimai təhlükəsizliyin təkmilləşdirilməsi daxil olmaqla, çoxsaylı yollarla süni intellekt tərəfindən idarə olunur. Bundan əlavə, müəssisələr əməliyyatlarını optimallaşdırmaq üçün süni intellektə əsaslanan proqramlardan istifadə edirlər.
Yaxşı, əgər bizim üçün bu qədər faydalıdırsa, Süni İntellekt Qanunu nəyə lazımdır? Nə üçün AI-ni tənzimləməliyik?
Süni intellekt bir çox müxtəlif sektorlarda və tətbiqlərdə istifadə olunmağa başlamışdır, lakin bəzi hallarda insan hüquqlarına təsir edən problemlər yaşanmışdır. Buna misal olaraq, dünya miqyasında tanınmış bir şirkətin işə qəbul prosesində namizədlərin cinsinə görə ayrı-seçkiliyə yol verən süni intellekt modelini istehsala qoymasıdır. Belə çıxır ki, model həmişə kişi namizədləri qadınlardan üstün tutur.
Onun bizim üçün faydaları danılmaz olsa da, məlumat oğurluğu, fırıldaqçılıq və məxfilik pozuntuları da qorxulu səviyyəyə çatır.
Məşhurların sifətindən istifadə edilən reklamlar, qızının səsi ilə manipulyasiya edilən zənglərlə edilən saxtakarlıqlar, yaradılan saxta hesablar vasitəsilə məlumatların oğurlanması, dövlət başçılarının süni intellektlə hazırlanmış fotoşəkilləri… Bunlar bizi ehtiyatlı olmağa vadar edən hadisələrdəndir.
Bir çox ekspertlər hesab edir ki, süni intellektin fəaliyyətinin gündəlik həyatımızda bir çox mühüm məsələlərə necə təsir edəcəyi ilə bağlı etik və fundamental hüquqlar üzrə qiymətləndirmə aparmaq lazımdır.
Fərdi tədbirlərlə nə qədər uğurlu olacağımız maraq mövzusu olsa da, dövlətlər süni intellekti də gündəmə gətirirlər.
Dünyanın müxtəlif yerlərində süni intellektin hüquqi bazasının yaradılması istiqamətində səylər davam edərkən, Avropa İttifaqı bu sahədə hərtərəfli qanuna doğru ilk konkret addımı atıb.
Avropa Komissiyası bu yaxınlarda Avropada süni intellektin inkişafı və istifadəsini tənzimləmək üçün Süni İntellekt Aktı adlı yeni tənzimləmə təklif edib.
