Şahverdiyan Azərbaycana turist dəvət edir: sülhməramlılar hara baxır, Bakı nə tədbir görür?
Dağlıq Qarabağda turizm marşrutları cızmaqda, qonaq qəbul etməkdə davam edirlər. “Sputnik Ermənistan” xəbər verir ki, bunu İrəvanda keçirilən 8-ci Ermənistan-Rusiya Regionlararası Forumu zamanı “DQR”-in “Turizmin İnkişafı Agentliyi”nin “rəhbəri” Sergey Şahverdiyan deyib.
“Artsax iki mindən çox mədəniyyət abidəsini itirib, onların arasında turizm baxımından da mühüm əhəmiyyət kəsb edən çoxlu obyektlər var. Hazırda biz əvvəllər az görünən, lakin indi ön plana çıxan istiqamətlər üzərində işləyirik”, – deyən Şahverdiyana görə, bunlar, məsələn, Akopavank monastırı (ehtimal ki, XIII əsrdə tikilib, Ağdərənin Kolatak kəndi yaxınlığında yerləşir), eləcə də bir neçə başqa monastırdır. Meşədə gəzinti yolları da onların yanında yerləşir.
“Bununla yanaşı, turistlərə və sadəcə Ermənistan Respublikasının sakinlərinə Artsaxda təhlükəsiz olması barədə həqiqəti çatdırmaq çox vacibdir. Daxili turizmin qarşısında duran əngəllərdən biri də dəqiq yoxlanılmamış və həyəcanverici məlumatlardır. Bizim vəzifəmiz bu stereotipləri qırmaq, vətəndaşların sosial şəbəkələrdə yazılan hər şeyə qeyd-şərtsiz etibarını dayandırmaqdır”, – deyə o vurğulayıb.
Əlavə edib ki, bu, Amaras Monastır Kompleksini ziyarət etməyə də aiddir: “İndi ora giriş tamamilə pulsuzdur və hər kəs ora, hətta şəxsi avtomobili ilə də gələ bilər. Dadivanka (Xudavəng – R.O.) gəlincə, iyun ayından ora zəvvarların qəbulu dayandırılıb və məbəddə yalnız erməni keşişləri qalıb. Ancaq onun tezliklə yenidən açılacağına dair ümidverici xəbərlər var”.
“Qarabağa daxil olmaq isə Ermənistan və Rusiya vətəndaşları üçün tamamilə pulsuzdur. Sadəcə olaraq yanınızda şəxsiyyət vəsiqəsinin olması kifayətdir. Digər ölkələrin vətəndaşları üçün də giriş bağlanmır: onlar hələ də İrəvandakı Artsax Respublikasının daimi nümayəndəliyi vasitəsi ilə viza ala bilərlər. Bizə Avropa ölkələrindən, ABŞ-dan və Kanadadan da turistlər gəlir. İlin əvvəlindən Qarabağa 2019-cu ildəki turist axınının təxminən 10%-i daxil olub”, – deyə Şahverdiyan iddia edib.
Həmçinin qeyd edilir ki, Qarabağın rus sülhməramlılarının müvəqqəti məsuliyyət zonasına aid olan hissəsində qonsqları və turistləri (qalanlarında qaçqın və məcburi köçkünlər yaşayır) qəbul etmək üçün 4 mehmanxana fəaliyyətini davam etdirir. Bu da Azərbaycanın həll etməli olduğu məsələlərdən biridir.
Niyə bu Şahverdiyan hansısa əcnəbini Azərbaycan ərazisinə dəvət edir? Bəs əcnəbilərin Azərbaycanın bir hissəsinə səfər etmək üçün hansısa “viza” almağa dəvət olunduğu “Artsax Respublikasının İrəvandakı daimi nümayəndəliyi” nədir? Axı bu, ən azı xarici turistlərin nəzərində “Artsax Respublikası”nı legitimləşdirmək cəhdlərinin davamından başqa bir şey deyil. Belə çıxır ki, xarici pasportlara hansısa qanunsuz möhür vururlar.
Rəsmi Bakı buna qarşı nəsə edirmi? Axı, Şahverdiyana inansaq, artıq bu il Avropadan, ABŞ-dan və Kanadadan müəyyən sayda turist Azərbaycan nümayəndəliklərində viza almadan Azərbaycan sərhədini qanunsuz keçib. Bunlar birbaşa Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin “qara siyahı”sına namizədlərdir. Qarabağ ermənilərinin bu qanunsuz fəaliyyətinə son qoymaq üçün nə etmək olar?
Və daha bir vacib sual: “Artsax”ın İrəvanda keçirilən Ermənistan-Rusiya Regionlararası Forumunda nə işi var? Axı orada Rusiya rəsmiləri də iştirak edirdilər. Maraqlıdır, Rusiya tərəfi niyə separatçının, tanınmamış “DQR”-in nümayəndəsinin tədbirdə peyda olmasına icazə verdi?
Turkustan.az bildirir ki, AYNA mövzunu ekspertlərlə müzakirə edib.
Rusiyalı politoloq və publisist, tarix elmləri doktoru, “North&Eastern Europe Research Political Center”-in rəhbəri Aleksandr Sıtin:
“Çox qısa cavab verəcəm. Rusiya niyə tədbirdə tanınmamış “Artsax”ın nümayəndəsinin iştirakına icazə verdi? – Çünki bu, Rusiyanın xoşlamadığı qonşu rejimlərə qarşı apardığı hibrid müharibə taktikasıdır. Bu “yolun” mərhələləri – Dnestryanı, Cənubi Osetiya, Abxaziya, DXR/LXR və indi də “Artsax”dır. Bəs Azərbaycan niyə hesab edir ki, Ermənistanla münaqişədə Rusiya qərəzsiz bir hakim olacaq? Mən əvvəldən xəbərdarlıq etmişdim ki, Ermənistan Rusiyanın regiondakı peyki və forpostudur və burada başqa versiyaları qəbul etmək uzaqgörənlikdən çox uzaqdır. Heç vaxt, ən azı Ermənistanla bağlı məsələdə Rusiya Azərbaycanın nəinki müttəfiqi, heç ona obyektiv və neytral yanaşan ölkə də olmayacaq.
O ki qaldı “ekskursiya proqramları”na, bu, Azərbaycanın suverenliyinin birbaşa pozulmasıdır. Ermənilər həyasızcasına özgənin ərazisinə soxularaq, qapıdan qovulduqda, pəncərədən girirlər. Azərbaycanlılar köhnə qonşular kimi, guya bu “qədim xalqın” xasiyyətini çoxdan bilməli idilər.
Və sizə Gürcüstanın vasitəçiliyindən də ehtiyatlı olmağı məsləhət görərdim. Moskva ilə Tbilisi arasında əsl münasibətlər tam olaraq müəyyən edilməyib. Heç kimə sirr deyil ki, Gürcüstan Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının “keçmiş” əməkdaşları ilə doludur və onlar Gürcüstan hökumətinin və hökumətə yaxın siyasətçilərin ən yüksək eşelonlarındadırlar. Məhz buna görə də Kreml Saakaşvilinin istənilən siyasi müstəvidə qayıdışından çox qorxur”.
Rusiyalı analitik, Cənubi Qafqaz üzrə araşdırmaçı Konstantin Tasits:
“Rusiya sülhməramlılarının əsas vəzifəsi Dağlıq Qarabağda təhlükəsizliyi təmin etmək və atəşkəs rejiminə nəzarət etməkdir. Onlar silahlı insanların, terrorçu və ya ekstremist ünsürlərin münaqişə zonasına daxil olmasının qarşısını alırlar. Silah və sursatların ölkəyə gətirilməsinin qarşısını almaq üçün nəqliyyat vasitələri də yoxlanılır.
Sülhməramlı missiyanın fəaliyyəti Azərbaycan tərəfindən ümumən müsbət qiymətləndirilir, bunu Respublika Prezidenti İlham Əliyevin özü də qeyd edib. Mübahisəli məsələlərin bəzilərini danışıqlar yolu ilə birgə həll etmək olar.
Regionlararası Forum iqtisadi və humanitar əməkdaşlıq məsələlərinə həsr olunub. Orada heç bir siyasi danışıqlar aparılmır. Siyasi baxımdan Rusiya Azərbaycan və Ermənistan liderləri arasında Dağlıq Qarabağla bağlı razılaşmalara, xüsusən də 10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanata sadiqdir”.
Azərbaycan Milli Məclisinin deputatı, politoloq Rasim Musabəyov:
“Şahverdiyan tamamilə boş şeylər danışır. Ermənistandan olan müəyyən şəxslərdən başqa heç bir turisti Qarabağa sürükləyə bilməzlər. Üstəlik, ermənilərin özləri bütün dünyaya səpələnirlər. Onlardan Qarabağda bir neçə on min qalıb. Artıq 100 minə yaxın erməni birtərəfli bilet alıb Ermənistanı tərk edib. Deməli, bu mövzunun boş söhbətinə fikir verməmək lazımdır.
Rusiya hökumətini təmsil edən və tanınmamış separatçı qurumun fırıldaqçısının onun iştirakı ilə olan tədbirdə çıxışına imkan verən Rusiya nazirini qınamaq olar”.
