Pomidor Türkiyəni İsraillə sakitcə barışdırıb.
İnterpress.az xəbər verir ki, bunu “Türkiyə iqtisadiyyatı” nəşri yazıb. Həmin yazıdan bir hissəni təqdim edirik:
“Pomidor Türkiyəni İsraillə sakitcə barışdırıb.
Pomidor ətirli siyasət. Bu çox vacib tərəvəzdir. Pomidorlar, şübhəsiz ki, qloballaşıb – çətin ki, dünyanın heç bir yerində mətbəxinizi bu tərəvəzsiz təsəvvür edə biləsiniz. Bir vaxtlar, təxminən 15 il əvvəl baş vermiş pomidor davası Hind-Pakistan münasibətlərində gərginliyə səbəb olmuşdu.
“Pomidor diplomatiyası” Fələstinin vasitəçiliyi ilə Ankara və Təl-Əvivin boykotuna sakitcə son qoyur.
Müharibədən əvvəl İsrail Türkiyədən həftədə təxminən 1200 ton pomidor idxal edirdi ki, bu da onun istehlakının 30%-ni təşkil edirdi. Bu idxal dayandırıldıqda, böhran yarandı. İsrail ilkin olaraq İordaniyadan 500 ton pomidor idxal edib, lakin bu tələbatı ödəməyə kifayət etmirdi və başqa alternativ yox idi. Meyvə-tərəvəz qiymətlərinin qalxması, camaatı əsəbiləşdirdiyi bir vaxtda Türkiyədən sakitcə həll yolu gəldi.
Hökumətin uzun sürən müzakirələrindən sonra Ərdoğana qarşı ittihamlar götürüldü və İsrail boykot etməməyə qərar verdi. Səbəb aydın oldu: pomidor.
Pərdə arxasında İsrail cəmi bir həftə ərzində digər mallarla birlikdə demək olar ki, 700 ton türk pomidoru aldı və böhranın yüngülləşməsinə kömək etdi.
Bir sözlə, həm İsrail, həm də Türkiyə boykotdan yan keçməyin yolunu razılaşdırdılar. Hər iki ölkənin treyderləri hökumətin icazəsi ilə prosesi idarə edirdilər.
Qanunları pozmamaq və ya yüksək vəzifəli məmurlara meydan oxumamaq üçün mallar Fələstinə təyinatlı kimi etiketlənir və İordan çayının qərb sahilindəki fələstinli tacirlərə qeydiyyatdan keçirilir və onlar böyük komissiya alırlar.
Tipik olaraq, Fələstin Administrasiyası üçün nəzərdə tutulan mallar İsrail limanlarından keçir. Fələstin agentləri gömrükdən keçdikdən sonra malları qəbul edərək İsrail tacirlərinə təhvil verirlər.
Sistem adiləşdikcə, Fələstinli tacirlərin görünməsinə ehtiyac qalmadı və İsrail agentləri birbaşa fələstinlilərə komissiyalar göndərərək işi öz üzərinə götürdülər.
Bu həftə məlum oldu ki, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin avqustun 26-da verdiyi əmrlə marşrutun dəqiq sənədləşdirilməsi şərti ilə üçüncü ölkədən sığınacaq kimi istifadə edilərək, qadağaya baxmayaraq türk pomidorunun idxalına icazə verilib”.
Xuraman Etibarlı
İnterpress.az
