Avropa İttifaqı (Aİ) bir neçə ildən sonra Rusiyadan qalıq yanacaq idxalını dayandırmağı qarşısına məqsəd qoysa da, bu ölkədən mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) idxalının rekord səviyyəyə yüksəlməsi diqqət çəkir.
Bu barədə İnterpress.az xarici mediaya istinadən xəbər verir.
Beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı Global Witness və Enerji və Təmiz Hava Araşdırma Mərkəzinin (CREA) məlumatlarından toplanan məlumata görə, Ukrayna müharibəsi ilə Rusiyadan enerji asılılığından xilas olmaq istəyən Aİ ölkələri ən böyük alıcıdır.
Aİ ölkələri son vaxtlar Rusiyadan müharibədən əvvəlkindən daha çox LNG idxal edir.
2021-ci ilin yanvar-iyul dövründə Rusiyanın LNG ixracatında AB ölkələrinin payı 39 faiz olduğu halda, bu nisbət 2022-ci ildə 49 faizə, 2023-cü ildə isə 52 faizə yüksəlib. Beləliklə, Aİ ölkələri müharibəyə baxmayaraq, Rusiya LNG-nin yarıdan çoxunu satın alıb.
Aİ ölkələri yanvar-iyul aylarında Rusiyadan cəmi 13,2 milyard kubmetrlə rekord miqdarda LNG idxal edib.
Aİ-nin LNG idxalı müharibədən əvvəl 2021-ci ilin eyni dövründə 9 milyard kubmetr səviyyəsində idi. Belə ki, bu ilin 7 ayında Aİ ölkələri tərəfindən Rusiyanın LNG idxalı müharibədən əvvəlki səviyyədən 46,6 faiz artıb.
Bundan əlavə, Aİ ölkələri 7 ayda LNG idxalı üçün Rusiyaya təxminən 5,3 milyard avro ödəyib.
Aİ ölkələri arasında Rusiya LNG-nin alınmasında birinci yeri İspaniya və Belçika tutub. Bu dövrdə Rusiyanın ümumi LNG satışlarının 18 faizi İspaniyaya, 17 faizi isə Belçikaya həyata keçirilib.
Rusiya qlobal LNG ixracatında Avstraliya, ABŞ və Qətərdən sonra dördüncü yerdədir.
Aİ ölkələri ümumi LNG idxalının 44 faizini ABŞ-dan, 17 faizini Rusiyadan və 13 faizini Qətərdən həyata keçirib.
Aİ-nin ümumi LNG idxal gücü ildə təxminən 157 milyard kubmetrdir. Bu tutum Aİ ölkələrinin ümumi qaz tələbatının təxminən 40 faizini ödəməyə kifayət etsə də, Avropanın müxtəlif yerlərindəki darboğazlar və infrastruktur məhdudiyyətləri LNG-nin bütün ölkələrə ötürülməsinə mane olur.
Rusiya-Ukrayna müharibəsindən əvvəl Aİ istifadə etdiyi təbii qazın 40 faizini Rusiyadan idxal edirdi. Müharibə ilə Rusiyanın Aİ-yə təbii qaz nəqlində payı 8 faizə düşüb.
Digər tərəfdən, Aİ keçən il yeni enerji strategiyası hazırlayıb. Bu kontekstdə Aİ 2027-ci ilə qədər mədən yanacaqlarında Rusiyadan asılılığından tamamilə qurtulmağı planlaşdırıb. Bununla belə, Aİ-nin Rusiyadan LNG idxalının artması qarşıya qoyulan hədəflə uyğunsuzluğu və uyğunsuzluğu üzə çıxarıb.
Müharibə başlayandan 2022-ci il fevralın 24-dən bəri Rusiya qalıq yanacaq ixracından ümumilikdə 413 milyard avro gəlir əldə edib.
Bu gəlirin 277 milyard avrosu neft satışından, 101 milyard avrosu təbii qazdan, 35 milyard avrosu isə kömür satışından əldə olunub.
Müharibə başlayandan bəri Aİ ölkələri Rusiyadan təxminən 162 milyard avroya qalıq yanacaq alıblar. Bunun 3,4 milyard avrosu kömürə, 64 milyard avrosu təbii qaza, 94,6 milyard avrosu neftə ödənilib. Bu onu göstərir ki, Aİ ölkələri müharibəyə baxmayaraq Rusiyadan qalıq yanacaq almağa davam edir.
Rusiyanın kömür, xam neft və neft məhsullarına embarqo qərarına baxmayaraq, Aİ ehtiyacı olan Rusiya təbii qazına qarşı hər hansı sanksiya tətbiq etməkdən çəkinir.
Digər tərəfdən, Rusiyadan Avropa ölkələrinə boru kəmərləri ilə təbii qaz nəqli kəskin şəkildə azalıb. Müharibədən əvvəl Rusiya Avropaya ildə 150 milyard kubmetr təbii qaz satırdısa, keçən il bu rəqəm 60 milyard kubmetr civarına düşüb. Aİ bu təbii qaz kəsirini beynəlxalq bazarlardan böyük miqdarda və baha qiymətə LNG almaqla kompensasiya etməyə çalışır.
