Tədqiqatçılar qlobal istiləşmə səviyyəsini 1,5 dərəcə Selsi səviyyəsində saxlamaq hədəfinin 2029-cu ilə qədər geri dönməz şəkildə keçə biləcəyini aşkar ediblər. Bu barədə İnterpress.az xarici mediaya istinadən xəbər verir. “Nature Climate Change” jurnalında dərc olunan araşdırmada Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) nəzdində Hökumətlərarası İqlim Dəyişikliyi Panelinin (IPCC) dərc etdiyi hesabatdakı məlumatlar yenidən araşdırılıb.
Bu çərçivədə, IPCC hesabatında yalnız 2020-ci ilə qədər olan məlumatlara əlavə olaraq, son 3 ildə təxmin edilən karbon emissiyaları və istiləşməyə təsir edən qeyri-karbon amillərinin rolu nəzərə alınaraq yenidən hesablamalar aparılıb.
Tədqiqatçılar qalıq yanacaqlardan istifadənin qlobal istiləşməni 2 dəfə sürətləndirdiyini vurğulayıb, Paris İqlim Sazişində müəyyən edilmiş istiləşmənin 1,5 dərəcə Selsi səviyyəsində sabit saxlanılması həddinin uzun illər sonra deyil, 2029-cu ilə qədər geri dönməz şəkildə keçə biləcəyini müəyyən ediblər.
Atmosferdəki karbon qazı və digər qazların dünyada radiasiyanı tutaraq istixana qazı effekti yaratdığına və buna görə də temperaturun artmasına səbəb olduğuna diqqət çəkən tədqiqatçılar, temperaturu uzun müddət mövsüm normalarının üzərində saxlamaq üçün kifayət qədər istixana qazının buraxılmış ola biləcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.
Karbon büdcəsi gözləniləndən çox azaldı
Dünya yalnız 500 milyard ton daha çox karbon buraxa bilər təsbiti ilə bağlı yeni hesablamalar aparan tədqiqatçılar bu rəqəmin daha az olduğunu proqnozlaşdırıblar.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, havanın əhəmiyyətli dərəcədə çirklənməsinə səbəb olan və ümumiyyətlə qalıq yanacaqlardan istifadə edildikdən sonra ortaya çıxan “aerozollar” adlanan hisli hissəciklər günəş işığını geri əks etdirərək atmosferi “gözləniləndən daha çox” soyutmağa kömək edir.
Bununla belə, müxtəlif səbəblərdən aerozolların azalmasının qlobal istiləşmənin 1,5 dərəcə Selsi səviyyəsində sabitləşdirilməsi hədəfi üçün müəyyən edilmiş karbon büdcəsindən 100 milyard ton azalma demək olduğunu bildirən tədqiqatçılar, digər amillərlə birləşdirildikdə, ümumi karbonun büdcə 250 milyard tona qədər azalıb.
Tədqiqatçılar vurğulayıblar ki, qlobal karbon emissiyaları 2050-ci ilə qədər yox, 2034-cü ilə qədər sıfıra endirilməlidir, əgər temperaturun 1,5 dərəcədən çox olmasının qarşısı alınmalıdır.
