Malavidə bu tip fəaliyyətlə məşğul olan şəxsləri “kaftar” adlandırırlar. Onlarla gənc qızla yaşanan intim münasibəti burada zorlanma hesab edilmir.
Qəsəbənin ağsaqqalları bunu “təmizlənmə ritualı” adlandırır. Lakin çox vaxt bu ənənə tam zidd ola bilər: bu tip ənənə xəstəliklərin yayılmasına şərait yaradır.
Malavidə olan jurnalist yazır:
“Mən Erik Aniva ilə onun Nsanye əyalətindəki üçotaqlı komasında görüşdüm. Ətrafda çirkab içərisində keçi və toyuqlar dolanır. O, mənim yanıma çirkli yaşıl köynəkdə çıxdı və sevinclə məni salamladı. Görünür, medianın diqqəti onun xoşuna gəlir. Aniva axsayır, deyir ki, bu, onda anadangəlmədir.
Öz kəndində Aniva ən hörmətli “kaftar”dır. Bu, icmaların seksual “təmizlənmə” adətini həyata keçirmək üçün tutduğu kişilərə verilən ənənəvi ləqəbdir. Məsələn, əgər ər ölürsə, onun arvadı ərini basdırmadan öncə Aniva ilə intim münasibətdə olmalıdır. Əgər qadın abort edibsə, o yenə də “təmizlənməlidir”.
Lakin ən təcccüblüsü odur ki, Nsanyedə qızlar ilk menstruasiyadan sonrakı üç gün ərzində uşaq yaşından yetkinlik və analıq dövrünə keçid üçün intim münasibətdə olmalıdır.
Əgər qız bundan imtina edirsə, yerli inanclara görə, ona, ailəsi, hətta bütün kəndə xəstəlik və hər cür bədbəxtlik üz verəcək.
“Mənim cinsi əlaqədə olduğum insanların əksəriyyəti məktəbli qızlardır. Onların bəzilərinin cəmi 12-13 yaşları olub. Lakin mən onların nisbətən daha yuxarı yaşda olmalarına üstünlük verirəm. Onlar öz təcrübələri ilə qürur duyur və mənim qadınları necə məmnun etmək lazım olduğunu bilən əsl kişi olduğumu deyirlər”, – deyə Aniva bildirib.
Lakin onun lovğalığı mənim qonşu kənddə rastlaşdığım bəzi qızların danışdıqları ilə üst-üstə düşmür. Qızların sözlərinə görə, onlar keçmək məcburiyyətində qaldıqları bu yola nifrət edirlər.
“Mən heç nə edə bilmirdim. Valideynlərim üçün bunu etmək məcburiyyətində idim. Əgər mən imtina etsəydim, valideynlərim xəstəliyə düçar olar, hətta ölərdilər. Mən qorxdum”, – deyə Mariya adlı qız bildirib.
Onların sözlərinə görə, bütün tanıdıqları qızlar “kaftar”la məcburi intim münasibətdə olublar.
Görünüş etibarilə, Anivanın 40-dan bir az yuxarı yaşı var. O, öz yaşını dəqiq demir. 2 arvadı var. Bu qadınlar Anivanın hansı yolla pul qazandıqlarını yaxşı bilirlər. O deyir ki, 104 qız və qadınla cinsi əlaqədə olub. Lakin eynilə bu rəqəmi Aniva 2012-ci ildə yerli qəzetə verdiyi müsahibə zamanı da bildirmişdi. Görünən odur ki, o, sayı çoxdan qarışdırıb.
Aniva 5 uşağı olduğunu bilir. Lakin o, daha neçə qadının ondan hamilə qala biləcəyindən xəbərsizdir. Onunla birlikdə komasında 10 “kaftar” da yaşayır və çalışır. Nsanyenin hər bir kəndinin də öz seks-işçiləri var. Hər seksual xidmətə görə onlara 5-7 dollar ödəyirlər.
Nsanyedən qısa məsafədə yerləşən başqa bir kənd də var. Burada məni Faqisi, Krissi və Feliya ilə tanış edirlər. Bu qadınların 50-dən yuxarı yaşı var. Onlar öz icmalarına məxsus adət və ənənələrin qoruyucularıdır. Hər il bu qadınlar yetkinlik yaşına çatan qızlar üçün düşərgə təşkil edirlər. Burada qızlara arvadın məişətdə və yataqdakı vəzifələrini necə icra etməli olduğunu öyrədirlər. “Kaftar”la “seksual təmizlənmə” bu təhsil prosesinin sonuncu mərhələsidir. Bu prosesə valideynlər könüllü icazə verirlər. Qoruyucular izah edirlər ki, bu, “valideynlər və icmanın digər üzvlərinin üzləşə biləcəyi infeksiyalardan qaçmaq” üçün lazımdır.
Mən onların diqqətini bu “təmizlənmə”lər sayəsində xəstəliklərin əmələ gəlmə ehtimalının daha yüsək olduğuna yönəltdim. Ənənəyə əsasən, “kaftar”lə intim münasibət zamanı qorunmaq olmaz. Onlar inanırlar ki, “kaftar”lar əxlaq prinsiplərinə əsasən diqqətlə seçilirlər. Odur ki, onlarda QİÇS və ya HİV ola bilməz.
Lakin məlumdur ki, sözügedən şəraitdə QİÇS bütün icma üçün böyük təhlükədir. BMT-nin hesabatlarına əsasən, Malavidə hər on insandan biri virus daşıyıcısıdır.
Anivadan xəstəliyi olub-olmadığını açıq soruşdum. Onun cavabı məni heyrətləndirdi. Bəli o, virus daşıyıcısıdır. Lakin o, bu barədə intim münasibət üçün onu tutan qızların valideynlərinə məlumat vermir.
Aniva ilə söhbətimiz əsnasında o başa düşür ki, danışdıqları mənə heç bir təsir bağışlamır. Odur ki, o qürurlanmağı dayandırıb hazırda əvvəlkinə nisbətən daha az “təmizlənmə” ritualı həyata keçirdiyini deyir. “Mən hələ də az da olsa bu işlə məşğulam. Lakin tamamilə dayandırıram”, – deyə o qeyd edir”.
Bu kimi ayinlərlə məşğul olan hər kəs yaxşı başa düşür ki, onların icmalarından kənarda bu təcrübə dəstəklənmir. Bu kimi ənənələrin əleyhinə təkcə kilsə yox, BMT, humanitar təşkilatlar, hətta ölkə hakimiyyəti də çıxış edir. Onlar bu “təhlükəli mədəni ənənələr”in aradan qaldırılması kampaniyasına başlayıblar.
“Biz bu insanları qınamaq fikrində deyilik. Lakin onları ayinləri dəyişmək lazım olduğu fikrinə inandırmaq istəyirik”, – deyə sosial təminat nazirinin katibi Mey Şaba bildirir.
Digərlərinə nisbətən daha çox təhsil alan valideynlər “kaftar” xidmətlərindən imtina etməyə başlayıblar. Lakin ənənə qoruyucuları öz işlərini müdafiə etməyə davam edirlər.
“Mədəniyyətimizdə pis heç nə yoxdur. Müasir ictimaiyyətə baxın – qızlar məsuliyyətsizdirlər. Ona görə də, biz onlara burada – kənddə düz yoldan çıxmamağı, ərin razı qalması və ailələri ilə bağlı pis heç nə olmaması üçün necə yaxşı arvad olmağı öyrətməliyik”, – deyə Krissi bildirib.
Katolik keşiş Klo Buşar Fransada anadan olub. Lakin artıq 50 ildir ki, Malavidə yaşayır. O, bu müddət ərzində Malavinin görkəmli antropoloquna çevrilib. Onun sözlərinə görə, “seksual təmizlənmə” ayini bir neçə əsrlərdir ki, mövcuddur. Hələ o zaman hesab edilirdi ki, uşaqları böyüklərin çətin həyatına cinsi əlaqə yolu ilə keçirmək lazımdır.
Əvvəllər – qızlar cinsi yetkinliyə yalnız 15-16 yaşlarına çatanda bu ayin valideynlərin qız üçün ər olaraq seçdikləri şəxs tərəfindən həyata keçirilirdi. İndi isə bu məqsədlə pulla “kaftar”lar tutulur və hesab edilir ki, burada utancverici heç nə yoxdur.
Buşar qeyd edir ki, uşaqları erkən yaşdan seksual həyata cəlb olunmaqdan qorumaq üçün bütün cəhdlər cənub əyalətinin sakinləri tərəfindən müqavimətlə qarşılanır. Baxmayaraq ki, ölkənin əksər sakinləri 100 ildən çoxdur ki xristianlığı qəbul edib və 30 ildir ki, QİÇS virusu ölkədə tuğyan edir.
Ölkənin əksər regionlarında, xüsusilə də böyük şəhərlərin yanındakı yaşayış yerlərində “seksual təmizlənmə” ayini demək olar ki, heç həyata keçirilmir.
Malavinin mərkəzi regionunda Dedzada “kaftar” xidmətləri nadir hallarda dul və sonsuz qadınlar üçün istifadə olunur. Lakin regionun rəhbəri – ölkədə yüksək vəzifə tutan az saylı qadınlardan biri Tereza Kaçindamoto bu ənənəyə qarşı mübarizəni həyatı boyu davam etdirəcəyinə söz verib. O, digər region rəhbərlərini bu mübarizəyə qoşulmağa çağırıb. Ölkənin bəzi vilayətlərində, məsələn şərqdəki Manqoçidə qızların yetkinlik yaşına keçməsi ilə bağlı seksual adətlər daha qoruyucu mərasimlərlə əvəzləməyə başlayıb.
Lakin Nsanyedə nəyisə dəyişmək istəyi müşahidə olunmur. Bəli, hətta bütövlüklə bu məsələ daxili siyasətdə prioritet hesab olunmur. Malavi dünyanın ən kasıb ölkələrindən biridir. Burada aclıq hökm sürür.
Ölkənin cənubunda yerləşən kəndlərdən birində mən Anivanın arvadların biri ilə – Fanni ilə görüşürəm. O, “kaftar”ın ən kiçik qızının anasıdır. Fanni dul qalanda Aniva ilə “təmizlənmə” mərasimindən keçməli olub. Tezliklə onlar evləniblər.
Kənardan belə görünür ki, onlar arasındakı münasibət gərgindir. Anivanın yanında oturarkən Fanni utanır və deyir ki, ərinin pul qazanmaq tərzi onun xoşuna gəlmir. Mən 2 yaşlı qızının təxminən 10 il sonra seksual ayindən keçməli olub-olmaması barədə soruşuram.
“Mən bunu istəmirəm. İstəyirəm ki, bu ənənəyə son qoysunlar. Bizi “kaftar”larla intim münasibətdə olmağa məcbur edirlər. Özümüz buna razılaşmırıq və biz qadınlar üçün bu, olduqca kədərlidir”, – deyə Fanni bildirir.
“Bu baş verərkən, sizin xoşunuza gəlmədi?” sualına Fanni “Mənim üçün bu hələ də dəhşətlidir”, – deyə cavab verir.
Mən Anivadan da qızının bu seksual ayindən keçməsini istəyib-istəmədiyini soruşdum. O, yenə də məni təccübləndirdi. “Bircə mənim qızım yox. Mən buna yol verə bilmərəm. Mən bu cinayətkar təcrübəyə son vermək üçün mübarizə aparıram”, – deyə Aniva sualıma cavab verir.
O, hələ də bu işlə məşğul olmasına baxmayaraq artıq fəaliyyətini yavaş-yavaş dayandırdığını qeyd edir. (aznews.az)
İnterpress.az
