Özbəkistanın Səmərqənd şəhərində 8-ci əsrdə Çin qullarından öyrənilmiş primitiv üsullarla tut ağacının qabığından kağız hazırlamaq texnikasından indi də istifadə olunur. Bu barədə İnterpress.az xarici mediaya istinadən xəbər verir. Yeni salınmış İpək Yolu turizm bölgəsi Səmərqənddə yaradılmış kağız sexində ibtidai texnika ilə kağız istehsalı ənənəsi davam edərkən, əl sənətinin zəhməti nəticəsində hazırlanan kağızlar ziyarətçilərin diqqətini çəkir.
Tarixi mənbələrdə bildirilir ki, 751-ci ildə bölgədə başlayan müharibə zamanı Səmərqənd Knyazlığının əsgərləri tərəfindən əsir götürülən çinli əsirlər qaçmaq üçün yerli ustalara tut ağacının qabığından kağız istehsalının sirlərini öyrədib, Səmərqənd kağızı istehsalına çevrilib.
Səmərqənd kağızı haqqında məlumat IX-X əsrlərdə Asiya qitəsi ilə yanaşı Avropaya da yayılmış, o dövrdə yazılmış bir çox əsərlər Səmərqənd kağızı üzərində yazılıb, X əsrdə isə Səmərqənd kağızı ustaları ən nazik, hamar, ən davamlı kağızı yaradıblar. Onun istehsal etməyə müvəffəq olduğu bildirilir.
Səmərqənd şəhərinin İpək Yolu turizm bölgəsində yerləşən kağız emalatxanasında fəaliyyətini davam etdirən Nekruz Nimetiyev çoxəsrlik texnika ilə kağız istehsalı ənənəsini yaşadır.
Nimetiyev bu texnikanın primitiv olduğu üçün zəhmət və səbr tələb etdiyini, tut ağacının qabığını kağıza çevirməyin ən azı 10 gün vaxt lazım olduğunu, əvvəllər bu üsulla hazırlanan kağızın çox baha olduğunu və daha çox istifadə edildiyini bildirib.
Nimetiyev bildirdi ki, tut ağacının budaqları yaz aylarında kəsilib qurudulur, sonra saxlanılır, sonra isə tut ağacından soyulmuş qabıqlar iri qazanlarda yumşalana qədər qaynadılır və xırda-xırda doğranılır.
Xammalın taxta çərçivəli ələklərdən süzülərək qurudulduğunu deyən Nimetiyev daha sonra ametist daşı ilə cilalanaraq hazır vəziyyətə gətirildiyini izah edib.
Bu məhsulun əsas xüsusiyyətinin yalnız təbii xammaldan istifadə edilməsinə diqqət çəkən Nimetiyev, istehsalında təbii materiallardan istifadə edilən Səmərqənd kağızının kimyəvi maddələrlə ağardılmadığı üçün rənginin bir qədər sarı olduğunu qeyd edib. Səmərqənd kağızının bu gün istifadə olunan kağızlardan qat-qat davamlı və uzunömürlü olduğunu deyən Nimetiyev, Səmərqənd kağızının 300 ildən çox saxlanıla biləcəyini bildirib.
Səmərqənd kağızından bu gün təkcə suvenirlərin istehsalında deyil, həm də köhnə əlyazmaların bərpasında istifadə olunduğunu bildirən Nimetiyev bu kağızlara ölkə daxilindəki əlyazma institutlarından, eləcə də xaricdən sifarişlər verildiyini bildirib.
